Otrzymanie wyniku biopsji to jeden z najbardziej stresujących momentów w całym procesie diagnostycznym. Zazwyczaj raport zawiera wiele skrótów, specjalistycznych określeń i terminów histopatologicznych, które trudno zrozumieć bez medycznego wykształcenia. W tym artykule tłumaczymy, co może się znaleźć w opisie i jak odczytać najważniejsze informacje.

🔬 Co to jest biopsja?

Biopsja to pobranie fragmentu tkanki (np. guza) w celu dokładnego zbadania go pod mikroskopem. Najczęściej stosowane techniki to:

• biopsja gruboigłowa (core needle biopsy),
• biopsja cienkoigłowa (cytologia, rzadziej stosowana),
• biopsja chirurgiczna (wycinkowa).

📄 Jak wygląda wynik?

Wynik biopsji zawiera:

• Rozpoznanie histopatologiczne (czy jest nowotwór, jaki typ),
• Stopień złośliwości (grading),
• Cechy dodatkowe, np. naciekanie, mikrozwapnienia,
• Receptory hormonalne (ER, PR),
• HER2 – status nadekspresji receptora,
• Ki-67 – wskaźnik proliferacji komórek nowotworowych.

🧬 Najczęściej spotykane pojęcia i ich znaczenie

✅ Typ nowotworu:

• Invasive carcinoma NST (no special type) – najczęstszy typ raka piersi (dawniej nazywany „przewodowy inwazyjny”).
• DCIS (ductal carcinoma in situ) – rak przedinwazyjny; zmiany ograniczone do przewodów mlecznych.
• LCIS (lobular carcinoma in situ) – zmiany w zrazikach, również przedinwazyjne.

🧪 Grading (stopień złośliwości):

Grading ocenia, jak bardzo komórki nowotworowe różnią się od zdrowych.

• G1 – niski stopień złośliwości (dobrze zróżnicowany),
• G2 – średni stopień złośliwości (średnio zróżnicowany),
• G3 – wysoki stopień złośliwości (słabo zróżnicowany).

Im wyższy grading, tym bardziej agresywny może być nowotwór.

🔍 Receptory hormonalne (ER i PR):

• ER (estrogen receptor) i PR (progesteron receptor) mówią o tym, czy komórki nowotworowe mają receptory dla hormonów żeńskich.
• Wynik wyrażany jest w procentach: np. ER 90% oznacza, że 90% komórek wykazuje obecność receptora.
• Obecność receptorów to dobra wiadomość — nowotwór może reagować na terapię hormonalną.

🚨 HER2:

• HER2 to białko, które może być nadmiernie produkowane przez komórki nowotworowe.
• Oznaczenie HER2:
  0 lub 1+ – ujemny,
  2+ – niejednoznaczny, wymagany test FISH,
  3+ – dodatni.
• HER2 dodatni rak może być leczony terapią celowaną (np. trastuzumabem).

📊 Ki-67 – wskaźnik proliferacji:

• Mówi, jak szybko dzielą się komórki nowotworowe.
• Podawany w procentach (np. Ki-67 = 15%).
• Wyższy wynik = szybszy wzrost guza, potencjalnie większa agresywność.

🧠 Dodatkowe informacje, które mogą się pojawić:

• Naciekanie naczyń krwionośnych lub limfatycznych – może wskazywać na ryzyko przerzutów.
• Obecność martwicy guza – spotykana w bardziej agresywnych nowotworach.
• Marginesy cięcia (jeśli wycięto guz) – czy zmiana została usunięta w całości.

🧾 Przykładowy opis i interpretacja

Opis: Invasive carcinoma NST G2. ER: 95%, PR: 80%, HER2: 0, Ki-67: 12%.
Tłumaczenie: Rak piersi inwazyjny o średnim stopniu złośliwości. Silnie hormonozależny, HER2 ujemny, o umiarkowanej aktywności proliferacyjnej. To tzw. „rak luminalny A”, często dobrze rokujący.

🩺 Kto powinien interpretować wyniki?

Zawsze pamiętaj, że ostatecznej interpretacji dokonuje lekarz prowadzący – najczęściej onkolog lub chirurg onkologiczny. Wynik biopsji to tylko jeden z elementów całej układanki diagnostycznej.

📎 Podsumowanie

Rozszyfrowanie raportu z biopsji to trudne zadanie, szczególnie gdy emocje biorą górę. Znajomość podstawowych pojęć pozwala jednak lepiej przygotować się do wizyty u lekarza, zadawać pytania i świadomie uczestniczyć w procesie leczenia.